Hội thảo "Những vấn đề Ngôn ngữ và Văn hóa" thành công

Thứ hai, 16 Tháng 4 2012 13:46

HỘI THẢO “NHỮNG VẤN ĐỀ NGÔN NGỮ VÀ VĂN HÓA” THÀNH CÔNG

Ngày 14/4/2012, Hội thảo “Những vấn đề Ngôn ngữ và Văn hóa” do Khoa Ngôn ngữ học và Hội Ngôn ngữ học Hà Nội phối hợp tổ chức đã diễn ra tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHKHXHNV) - ĐHQG Hà Nội. Ngoài ý nghĩa của một hội thảo khoa học thường niên, Hội thảo này còn được tổ chức để tưởng nhớ GS.TS-NGND Nguyễn Tài Cẩn (1926-2011), giải thưởng Hồ Chí Minh về Khoa học Công nghệ năm 2000, nhà khoa học đầu đàn của ngành Ngôn ngữ học Việt Nam, người thầy của nhiều thế hệ giảng viên, sinh viên ngành Ngữ Văn của Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội trước đây và Trường ĐHKHXHNV – Đại học Quốc gia Hà Nội hiện nay. Đến dự Hội thảo có TS. Lê Thanh Lâm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư kí Hội Liên hiệp KHKT Hà Nội, PGS.TS Vũ Đức Nghiệu, Phó Hiệu trưởng Trường ĐHKHXHNV Hà Nội và hơn 60 nhà khoa học trong cả nước. Đại diện của gia đình giáo sư Nguyễn Tài Cẩn - anh Nguyễn Tài Việt, con trai cả của giáo sư cũng đến dự Hội thảo.

Hội thảo “Những vấn đề Ngôn ngữ và Văn hóa” là kết quả hợp tác chuẩn bị gần một năm qua giữa Trường ĐHKHXHNV, Khoa Ngôn ngữ học và Hội Ngôn ngữ học Hà Nội, với sự động viên khích lệ của nhiều nhà giáo, nhà khoa học trong và ngoài ngành Ngôn ngữ học. Gần 30 báo cáo của các nhà khoa học trong cả nước gửi đến Hội thảo tập trung vào hai vấn đề chủ yếu sau đây:

(1) Đánh giá, ghi nhận những thành tựu nghiên cứu về ngôn ngữ và văn hoá của GS.TS Nguyễn Tài Cẩn, qua các báo cáo:

- Một vài hệ luận ngữ nghĩa học tổng quát của tiếng Việt liên hệ với khái niệm Tiếng của GS.TS Lê Quang Thiêm,

- Về một tập bài giảng quí báu của GS. Nguyễn Tài Cẩn của GS.TS Đinh Văn Đức,

- Những khác biệt trong hệ thống ngữ pháp tiếng Việt của GS.TS Nguyễn Tài Cẩn của GS.TS Nguyễn Thiện Giáp,

- Đóng góp của GS. Nguyễn Tài Cẩn cho chuyên ngành nghiên cứu lịch sử văn học dân tộc của PGS.TS Trần Ngọc Vương,

- Giáo sư Nguyễn Tài Cẩn nghiên cứu tư liệu Truyện Kiều của nhà nghiên cứu Lê Thành Lân, v.v

(2) Nghiên cứu các vấn đề liên quan đến ngôn ngữ và văn hoá nói chung, tiếng Việt và văn hoá Việt Nam nói riêng, qua các báo cáo:

- Đôi điều suy nghĩ về việc nghiên cứu ngôn ngữ và văn hoá (Từ hướng nhìn của ngôn ngữ học tri nhận và ngôn ngữ và văn hoá) của GS.TSKH Lý Toàn Thắng,

- Mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hoá: nhìn từ bình diện ngôn ngữ là chứng tích của văn hoá của GS.TS Trần Trí Dõi,

- Các ngôn ngữ nhánh Việt (Vietic) ở Trung Đông Dương và vấn đề lịch sử tiếng Việt của GS.TS Nguyễn Văn Lợi,

- Hư từ tiếng Việt thế kỉ XVII trong ba văn bản viết bằng chữ quốc ngữ của PGS.TS Vũ Đức Nghiệu,

- Cách đọc Hán Việt và tính hư cấu trong THIẾT VẬN – nhìn từ góc độ hiện tượng TRỌNG NỮU của GS. TS. Shimizu Masaaki,

- Ngữ nghĩa của “Ra” trong tiếng Việt từ góc độ nghiệm than của GS. TS Nguyễn Văn Hiệp

- Khảo về CHẰM và TRẢI trong tiếng Việt qua “Cư trần Lạc đạo phú” của Trần Nhân Tông của nhà nghiên cứu Nguyễn Hùng Vĩ và TS. Trần Trọng Dương, v.v.

Toàn cảnh Hội thảo

Mở đầu Hội thảo, các đại biểu và các nhà khoa học đã giành một phút mặc niệm để tưởng nhớ GS.TS – NGND Nguyễn Tài Cẩn. Sau báo cáo đề dẫn của PGS.TS Nguyễn Hồng Cổn, Chủ nhiệm Khoa Ngôn ngữ học, Hội thảo đã nghe và thảo luận 12 báo cáo về các chủ đề nêu trên (trong đó có 4 báo cáo trình bày ở phiên toàn thể, 8 báo cáo trình bày ở hai tiểu ban). Các diễn giả trình bày và các nhà khoa học tham gia Hội thảo đã tập trung đánh giá, làm rõ hơn những đóng góp to lớn và những cống hiến xuất sắc của GS.TS Nguyễn Tài Cẩn trong các lĩnh vực nghiên cứu về tiếng Việt, ngôn ngữ văn học Việt Nam, Hán Nôm… đồng thời thảo luận sôi nổi về nhiều vấn đề liên quan đến ngữ pháp tiếng Việt, lịch sử tiếng Việt, các vấn đề Hán Nôm, chữ quốc ngữ, mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa, vv.

Hội thảo “Những vấn đề Ngôn ngữ và Văn hoá” lần này là sự tiếp nối các Hội thảo khoa học được Khoa Ngôn ngữ học – Trường ĐHKHXHNV Hà Nội tổ chức hoặc phối hợp với các cơ quan khác ở trong và ngoài nước tổ chức thành công trong những năm qua, như: Hội thảo khoa học quốc tế “Ngôn ngữ học Liên Á lần thứ 6” (phối hợp với Viện Ngôn ngữ học, 2004), Hội thảo khoa học quốc gia “Những vấn đề Ngôn ngữ học: Tiếng Hà Nội và Ngôn ngữ Hồ Chí Minh” (Phối hợp với Hội Ngôn ngữ học Hà Nội, 2007), Hội thảo khoa học quốc tế “Nghiên cứu, giảng dạy ngôn ngữ và văn hoá Việt Nam – Trung Quốc” (hợp tác với Đại học Dân tộc Quảng Tây, 2007, 2009, 2011), Hội thảo Ngôn ngữ học toàn quốc 2010 (Phối hợp với Hội Ngôn ngữ học Việt Nam, 2010), Hội thảo khoa học quốc tế “Đào tạo và nghiên cứu ngôn ngữ học ở Việt Nam: Những vấn đề lí luận và thực tiễn” (2011).

Dưới đây là một số hình ảnh về Hội thảo: